Oren en Ogen Tekort

3 en 4 oktober kwamen honderden museumprofessionals in Den Bosch bij elkaar voor het jaarlijkse Museumcongres. Ook toegankelijkheid stond op het programma. Iedereen moet naar een museum kunnen: of je nu minder goed ziet, in een rolstoel zit of bijvoorbeeld Alzheimer hebt.

‘Ik merk nu echt hoe belangrijk verlichting is’

Zo liepen tijdens een speciale workshop museumprofessionals met ervaringsbrillen op door het Noordbrabants Museum. Alsof ze een visuele beperking hadden. De een zag vlekken, de ander wazig, weer een ander keek door een koker. De brillen maakten in één klap veel duidelijk. ‘Ik merk nu echt hoe belangrijk verlichting is’, was een veelgehoorde reactie. En: ‘Grijze tekst op een grijze achtergrond… dat is inderdaad niet te lezen.’

Waar de ‘slechtziende’ museumprofessionals over te spreken waren in het museum? Schermen met animaties van objecten die in de vitrine lagen. Op de schermen waren de objecten groter, van dichterbij en duidelijker te zien.

Op deze manier zijn de deelnemers aan de workshop op allerlei ideeën gebracht die ze – wie weet – ook in de toekomst in hun eigen museum kunnen toepassen. Eén deelnemer zei zelfs: ‘Eigenlijk zouden medewerkers van ieder museum met zo’n ervaringsbril door hun museum moeten lopen.’

Rondleiding in gebarentaal

Tijdens de workshop was er ook volop aandacht voor rolstoelgebruikers en dove en slechthorende mensen. Er waren rolstoelen en koptelefoons om die beperkingen te simuleren.

Allerlei voorbeeldprojecten passeerden de revue, zoals de kindertentoonstelling Professor Plons in het Maritiem Museum Rotterdam, die voor alle kinderen, met of zonder beperking, toegankelijk is gemaakt. En ook de rondleidingen in gebarentaal tijdens de tentoonstelling van Hendrick Avercamp in het Rijksmuseum in 2009-2010.

Kortom, aan ideeën en inspiratie geen gebrek. De belangrijkste conclusie uit de workshop: er zijn talloze mogelijkheden om de toegankelijkheid van musea voor mensen met een beperking te verbeteren, op zo’n manier dat ook andere museumbezoekers er plezier van hebben. De workshop werd gegeven door Patricia Mensinga (Maritiem Museum) en Karlijn de Winter (Museum4all).

Onvergetelijk Stedelijk & Onvergetelijk Van Abbe

Over toegankelijke musea gesproken: aan het einde van het congres kwam er nóg een prachtig initiatief naar voren. In het Stedelijk Museum (Amsterdam) en in het Van Abbemuseum (Eindhoven) kunnen mensen met Alzheimer én hun mantelzorgers iedere maand deelnemen aan een speciale rondleiding.

Stefanie Metsemakers (projectcoördinator) heeft het idee opgepikt uit het Museum of Modern Art in New York, waar ze stage heeft gelopen. In Nederland kreeg het programma de eigen, toepasselijke, naam ‘Onvergetelijk Stedelijk’ en ‘Onvergetelijk Van Abbe’.Bevlogen vertelde Stefanie op het congres hoe bijzonder mensen met Alzheimer en hun mantelzorgers kunnen opleven door naar kunst te kijken. En het goede nieuws: dit programma voor mensen met Alzheimer komt straks ook naar andere musea in Nederland.