Escher voor blinden en slechtzienden: het vervolg

Een man voelt onder begeleiding van een vrouw aan een voelplaat van een tekening van Escher. De tekening is deels in reliëf aangebracht om de techniek uit de kunnen leggen

De wereldberoemde grafische kunstenaar M.C. Escher staat bekend om zijn spel met de begrippen eeuwigheid en oneindigheid en het toveren met perspectief en diepte. Zijn oeuvre is gevuld met vele indrukwekkende visuele vondsten. Vondsten die je op het verkeerde been zetten, je dwingen om echt goed te kijken en je dan alsnog laten afvragen wat er nu precies gebeurt. Dit visuele vernuft is lastig te vatten voor bezoekers met een visuele beperking. Eschers kunst lijkt dan ook nauwelijks geschikt voor blinden en slechtzienden.

Museum Escher in Het Paleis legt zich daar niet bij neer. Daarom zijn we een uniek samenwerkingsproject gestart met de Haagse Hogeschool, de middelbare school ISW Hoogeland, stichting VTV en stichting Voorall. Technasium leerlingen van ISW Hoogeland onderzochten hoe de werken van Escher toegankelijk gemaakt kunnen worden voor mensen met een visuele beperking. Dat project heeft geresulteerd in een aantal unieke stukken die gebruikt worden om niet alleen werk van M.C. Escher voelbaar te maken, maar juist ook om het verhaal achter de kunstenaar en zijn technieken beleefbaar te maken voor mensen die blind of visueel beperkt zijn. Tijdens een zeer geslaagde openingsavond in november 2018 zijn deze stukken onthuld en getoond aan de doelgroep. Daarna zijn ze opgenomen in de reguliere programmering van het museum in de vorm van een serie rondleidingen voor blinden en slechtzienden, waarbij de stukken als leidend element in de zalen staan opgesteld. Ook is er een speciale versie van onze Highlights audiotour gemaakt, die blinden en slechtzienden tot in detail kennis laat nemen van 8 topstukken.

Het vervolg

In het voorjaar van 2019 zijn de partijen een vervolgtraject gestart. Het verschil met het eerste traject is dat de focus nu specifiek ligt op zelfstandig museumbezoek en op het onderlinge gesprek tussen ‘zienden’ en ‘niet-zienden’. Dat resulteerde in ontwerpen voor een serie interactieve objecten die bezoekers sturen door middel van audio en ze laten voelen aan 3D-versies van bekende Escherprenten. Uit de resultaten hebben we de drie beste gekozen. De ontwerpen worden op dit moment door een professioneel ontwerp- en productiebureau vertaald in museale objecten. Deze worden tijdens een feestelijke openingsavond op 16 april 2020 gelanceerd.

De drie objecten krijgen daarna een permanente opstelling op onze tweede verdieping zodat iedereen ze zelfstandig kan beleven tijdens een bezoek aan het museum. Iedereen? Jazeker, deze objecten zijn geschikt voor alle bezoekers. Als bezoekers met een visuele beperking iemand meenemen die goed kan zien dan wordt het nog interessanter. Hoe beleven jullie beiden de objecten en ‘zien’ jullie hetzelfde?