In het buitenland kom je vaak de mooiste voorbeelden tegen van toegankelijke musea. Er wordt van alles gedaan om bezoekers die minder goed zien een aantrekkelijk aanbod te bieden. In deze aflevering: Portugal, het Museu Nacional do Azulejo in Lissabon, het museum over de typische Portugese tegels.
Het museum is gevestigd in een oud klooster en ligt even buiten het centrum van Lissabon. In de permanente opstelling over de geschiedenis van de Portugese tegels van de 16e eeuw tot nu is in elke ruimte een voeltafel gemaakt voor mensen met minder zicht.
De voeltafel correspondeert met het tegeltableau dat naast het tableau hangt. De voorstelling op het tegeltableau wordt in reliëftegels afgebeeld op de voeltafels. Per tegeltableau is gekeken hoe de voorstelling het beste overgebracht kan worden.
Zo wordt soms eerst één tegel van het tableau getoond. Vervolgens wordt getoond hoe de tegels in elkaar overlopen door alleen de hoekvoorstellingen te laten voelen, de drukkere middenvoorstelling per tegel is dan weggelaten. Als laatste onderdeel wordt een klein stukje van het tableau getoond, nu met alle voorstellingen in één keer. Het is mogelijk om tijdens het bekijken van het tableau gebruik te maken van audio- of braille-ondersteuning en ook de lettergrootte van de begeleidende tekst is groter dan gebruikelijk in musea.
Toen ik in het museum rondliep en bekeek hoe de voeltafels zijn opgebouwd, was ik nieuwsgierig hoe een abstract werk te voelen zou zijn. Dat leek me erg lastig! Gelukkig kwam ik daar achter in een van de laatste zalen.
Het tableau is een platte voorstelling van vierkanten die een lichte helling rechts omhoog vormen. Binnen deze vierkanten zijn er vierkanten die uit het tableau lijken te komen, ze zijn driedimensionaal afgebeeld.
Op de voeltafel voor het object hebben de medewerkers van het museum deze driedimensionaliteit heel leuk weergegeven. Het eerste wat je voelt zijn verschillende vlakken; glad voelende vlakken en twee vlakken met structuur die ook groter zijn. Daarna komen de kubussen letterlijk uit het voeltableau omhoog waardoor de driedimensionaliteit gelijk duidelijk wordt. In het laatste onderdeel voel je het gehele tegeltableau met vooral veel gladde tegels en een paar structuurtegels, zo weet je dat daar de vlakken als driedimensionaal ervaren worden.
Onderdeel van het museum is ook de oude kloosterkerk. Ook in deze kerk is een voelmaquette te vinden.
Museu Nacional do Azulejo (National Tile Museum) Rua da Madre de Deus, 4, 1900-312 Lisboa Museudoazulejo.pt
Meer tips?
Ken je nog meer toegankelijke musea in Portugal? Laat het ons weten!
Bekijk voor al onze partners