Sensory MoMa

Kleurrijk logo van Sensory MoMa; Mobile Museum of Modern Art, met de vijf zintuigen als gekleurde lijntekeningen op een rij: horen, ruiken, zien, proeven en voelen

Een zintuiglijke ervaring voor iedereen!

Door Karin de Jonge

Alle bezoekers hebben in de week van 7 t/m 12 oktober Sensory MOMA, een pop-up
museum gesitueerd op het Grotekerkplein recht tegenover de ingang van de Laurenskerk in
Rotterdam, kunnen ervaren hoe belangrijk elke zintuig is. In een wereld waar het visuele
zintuig dominant is, worden bezoekers zich beter bewust van hoe belangrijk de andere
zintuigen ook zijn. Het voelen en aanraken geeft informatie die ons regelrecht raakt. Denk
aan hoe kleine kinderen hun omgeving leren kennen door middel van de tast (handen) en
het proeven (tong).

In het pop-up museum waren verschillende kunstwerken te ervaren waar de zintuigelijke
beleving centraal stond. De betrokken kunstenaars, al dan niet visueel en/of auditief beperkt
zorgden voor een actieve deelname voor bezoekers waarvan sommigen ook leefden met
een zintuigelijke beperking. De toegankelijkheid van het mobiele museum had geen enkele
beperking.

een groen grasveld met daarop een tent die bestaat uit opblaasbare ballen.

De locatie kon niet beter voor deze museumervaring, omdat nieuwsgierige voorbijgangers,
zoals toeristen, jongeren, ouderen, visueel en/of auditief beperkten, baby’s, kinderen en
zelfs een nieuwsgierige hond, iedereen was welkom! Dat het bereik zo groot zou worden
hadden de organisators niet bedacht. Dagelijks werden minimaal 200 mensen (of meer)
ontvangen, die door de medewerkers werden begeleid. Het kind werd in vele bezoekers
wakker gemaakt en menigeen speelde met elkaar en beleefde plezier door weer bewust in
contact te komen met iedere zintuig.

George Kabel, een van de deelnemende kunstenaars die later in zijn leven zowel visueel als
auditief beperkt werd, gaf donderdag 10 oktober j.l een lezing waar hij inzoomde op hoe de
vijf zintuigen onze vensters op de werkelijkheid zijn. Vanuit een filosofisch perspectief
verdiepte zijn verhandeling zich op wat toegankelijkheid betekent. Zijn kunstwerk ‘Spel’, een
soort sjoelbak gevuld met knikkers, waar de bezoeker wordt uitgedaagd om te gaan spelen
met stukken zeep, net als bij het sjoelen, naar de overzijde van de lange sjoelbak worden
geduwd om een koebel te raken. Het idee was om dit spel blind te ervaren, omdat het geluid
van de knikker aangeeft waar het stuk zeep terecht komt. Tegelijkertijd zorgt het glijden van
de zeep over de knikkers voor aan aangename geur. Ook de aanraking met de handen over
de knikkers en zeep is zacht. ‘Spel’ nodigde iedereen uit tot spelen.
Het mindfull eten van een koekje met brailletekens van de kunstenaar Allard Medema was
eveneens (mond)beleving en deed beseffen hoe snel en gedachteloos over het algemeen
gegeten wordt.

Mirjam Koornneef, initiatiefnemer van dit project Sensory MOMA toont videokunst waar ze
beeld geeft wat mensen zien als ze lijden aan een bepaalde oogziekte. Eveneens vroeg ze er
woorden aan te geven in de vorm van een gedicht. De gedichten zijn ingesproken door de
personen zelf mee werkten aan Mirjams project en te beluisteren, omdat ze ook zijn
ondertiteld, mochten er slechthorenden zijn.
Mirjams video komt voort uit de vraag wat haar al haar hele leven bezig houdt namelijk: Wat
lijkt je erger blind of doof? Ze komt erachter dat als bepaalde zintuigen het hebben laten
afweten, andere zintuigen worden aangewakkerd.

Samengevat, menig bezoeker werd tijdens het bezoek aan Sensory MOMA op een of andere
voor manier zintuigelijk geraakt. Vragen of Sensory MOMA ook tijdelijk hun stad kan
aandoen, kwam daarbij vaak aan de orde. Rotterdam heeft de primeur gehad en het succes
kunnen ervaren. Het is ongetwijfeld goed voor herhaling vatbaar.